استفاده از قیرها در راهسازی
قیر راهسازی برای آغشته کردن مصالح سنگی و ایجاد چسبندگی آنها به همدیگر مورد استفاده قرار میگیرد. قیر در حالت طبیعی و در دمای محیط به صورت نیمه جامد است که ناشی از تشکیل زنجیره ای از کربن و هیدروژن است و معمولاً به رنگ سیاه تا قهوه ای میباشد.(
در مورد قیر بیشتر بخوانید در مقاله قیر چیست؟) قطران رنگی سیاه متمایل به قهوه ای دارد و از تقطیر گازهای حاصل از حرارت دادن ذغال سنگ چوب و سنگ های شیستی بدست می آید و در ایران به میزان خیلی کم تولید میشود و استفاده از آن در کارهای راهسازی معمول نیست.
با افزایش درجه حرارت قیر خمیری و سپس به صورت مایع در می آید. علاوه بر خاصیت به هم چسباندن مصالح سنگی خاصیت دیگر قیر غیرقابل نفوذ بودن آن در مقابل آب است.
بنابراین کاربرد قیر راهسازی تهیه آسفالت های قیری و از مخلوط کردن مصالح سنگی با قیر در دو حالت سرد و گرم است و از طرفی استفاده اندود کاری و ایجاد آب بندی در راهسازی است.
قیرهای مصرفی در راهسازی به دو دسته تقسیم میشوند اگر از معدن بدست آیند قیر طبیعی یا معدنی نامیده می شود وقتی که مواد فرار نفت خام موجود در اعماق زمین به مروز زمان و در برابر عوامل جوی تبخیر شوند قیر طبیعی به جای میماند که در ایران اغلب به آن گیلسونایت گفته می شود قیرهای طبیعی شامل قیر سنگ ها و قیرهای دریاچه ای هستند استفاده از این نوع قیر به دلیل هزینه های سنگین استحصال و حمل و نقل و یکنواخت نبودن مواد تشکیل دهنده آن و میزان قیر متغیر در آن در برابر فراوانی و یکنواختی و ارزانی آن مقرون به صرفه نیست. اگر قیر حاصل از پالایش نفت خام باشند به آن قیر نفتی گفته می شود.
قیر راهسازی در کشور ایران همه بصورت نفتی و پالایشگاهی است و از قیر طبیعی گیلسونایت در این زمینه به دلیل ناخالصی آن استفاده نمی شود. قیرهای نفتی یا پالایشگاهی حاصل از پس ماند پالایش نفت خام در برج تقطیر است، بدینصورت که در زمان تقطیر نفت خام مواد سبک تر و روغن نفت خام در حرارت کم تبخیر شده و با بالارفتن حرارت روغن های سنگین تر از نفت خام جدا میشوند. ته ماند برج تقطیر در پالایشگاه قیر نفتی یا واکیوم باتوم (VB) نام دارد.
هیدروکربن های تشکیل دهنده قیر سه دسته را شامل میشوند:
1- آسفالتین ها که قسمت اصلی و بدنه قیر را شامل می شود.
2- رزین ها که نقش چسبندگی و شکل پذیری قیر را به عهده دارند.
3- روغن ها که تامین کننده کندروانی قیر میباشند.
قیرهای خالص مورد استفاده در راهسازی به دو روش طبقه بندی میگردند:
الف: قیرهای با درجه نفوذ penetration Grade
خصوصیات و مشخصات قیرهای خالص مورد استفاده در راهسازی که بر حسب درجه نفوذ دسته بندی شده اند براساس نشریه شماره 234 بشرح ذیل است:
ب: قیرهای PG یا Performance Grade یا عملکردی
به دلیل کاستی های موجود در طبقه بندی قیرهای با درجه نفوذ از روش قیرهای عملکردی استفاده میگردد.
