خاصیت انگمی یا کشش پذیری
هدف از آزمون کشش؛ بیان روشی برای تعیین کشش پذیری قیر و مواد قیری می باشد. کشش پذیری مواد قیری میزان ازدیاد طول آزمونه در اثر کشیده شدن آزمونه قبل از پاره شدن است. دو سر آزمونه قالب گیری شده از مواد قیری در دمای مشخص با سرعت معین کشیده می شود تا پاره شود. به جز مواد مشخص دیگر، آزمون باید در دمای 5±25 درجه سانتیگراد و با سرعت 25/0±5 سانتی متر بر دقیقه انجام گیرد. در دماهای دیگر، سرعت باید مشخص گردد.
خاصیت انگمی قدرتی است که مواد را تحت کرنش های کششی زیاد، چسبان نگه میدارد. قیرهای راهسازی چنانچه طبق استاندارد ASTM D113 در 25 درجه سانتیگراد مورد آزمایش قرار گیرند، بایستی بیش از یک متر بدون انقطاع کشیده شوند.
در مورد آزمایش کشش و مناسبت آن برای مصالح راهسازی و افزایش طول بیش از یک متر، بحث های مفصلی شده است. به هر حال در درجه حرارت های پایین، جایی که شکنندگی قیر مسئله اصلی می باشد آزمایش کشش قیر معرف خوبی است. مطالعات متعدد در خصوص رفتار قیر در دماهای پایین نشان داده است که رابطه ی قوی بین سفتی قیر و میزان کشیدگی آن قبل از شکست وجود دارد. قیرهایی که قبل از شکست، کشیدگی زیادی تحمل میکنند، شکل پذیر نامیده میشوند و قیرهایی که بدون کشیدگی زیاد گسیخته می شوند، ترد نامیده می شوند. قیرهای سخت معمولاً شکننده تر و قیرهای نرم شکل پذیر هستند.
اصولاً قیرهای راهسازی باید خاصیت چسبندگی زیاد داشته باشند این چسبندگی موجب میگردد تا مصالح سنگی بخوبی اندود شوند و آنها بخوبی به همدیگر بچسبند. بنابراین چسبندگی قیرها که بارزترین ویژگی مثبت آنها به شمار می آید، باید برای انواع قیرها تعیین شود و حداقل میزان این چسبندگی کنترل شود تا اطمینان حاصل شود که قیر مصرفی در آسفالت توانایی چسباندن سنگدانه ها به یکدیگر را داشته و می تواند مصالح را به خوبی اندود نماید.
برای تعیین میزان چسبندگی قیر از روش کشش قیر که مشخص کننده قابلیت شکل پذیری آن است اندازه گیری می شود. بدینصورت که هر چه قیر بهتر کشیده شود قیر از خاصیت انگمی بهتری برخوردار است و یا به عبارت دیگر هر چه قیر شکل پذیرتر باشد چسبنده تر است. هر چه قیر سخت تر و شکننده تر باشد شکل پذیری و خاصیت انگمی آن کمتر است. از جمله عواملی که بر خاصیت انگمی تاثیر دارد، درجه سختی قیر است. بدین صورت که هر چه قیر سخت تر و شکننده تر باشد خاصیت انگمی آن کمتر است و بالعکس. بنابراین باید در نظر داشت اگر قیر را در یک محیط سردسیر استفاده می نماییم از خاصیت انگمی مناسبی برخوردار باشد تا از بروز ترک در آسفالت جلوگیری شود. می دانیم که در اثر عبور وسایل نقلیه از سطح راه، تنش هایی در آسفالت ایجاد می شود که سبب بروز جنبش های خفیفی در قیر آسفالت می گردد و در صورتی که قیر نتواند این جنبش ها را تحمل نماید به ویژه در فصل سرما، باید انتظار بروز ترک هایی در آسفالت را داشته باشیم. این موضوع در آسفالت راه ها خصوصاً زمستان مشکلاتی را فراهم نموده و موجب ترک خوردگی سطح راه می شود. درجه حرارت عامل دیگری است که می تواند بر خاصیت انگمی قیرها تاثیر بگذارد به طوری که خاصیت انگمی هر جسمی در درجه حرارتی خاص انجام می شود و برای آن که قیر در مقابل تغییرات درجه حرارت که موجب انبساط و انقباض آن می گردد، مقاوم باشد، بایستی دارای خاصیت انگمی مناسبی باشد.
قطعات و دستگاه کشش قیر را در شکل زیر ملاحظه می کنید:
