یکی از دلایل دوام آسفالت در روسازی راه ها مطابقت نقطه نرمی با حدود تعریف شده در استاندارد میباشد. بطور مثال برای مناطق گرمسیر باید از قیر کند روانتری استفاده نمود. در واقع درجه نرمی قیر(Softening Point) درجه حرارتی است که طی آن درجه، قیر حالت نرمی به خود میگیرد. قیری که درجه نرمی بیشتری داشته باشد در برابر تغییر درجه حرارت حساس تر بوده و درجه نفوذ و ویسکوزیته آن کمتر تغییر میکند.
اما هدف از آزمون نقطه نرمی محاسبه میزان مقاومت قیر خالص نسبت به تغییر درجه حرارت است. در واقع یکی از روش های تعیین میزان استحکام قیر، مشخص نمودن نقطه نرمی است.
بنا بر تعریف، نقطه نرمی میانگین دماهایی است که در آن هر کدام از دو قرص موضوع آزمایش حلقه و گوی(Ring and Ball) به حد کافی نرم شده ، به طوری که به گلوله ها اجازه می دهد در آنها فرو رفته و فاصله ای معادل 25 میلی متر را پایین آید، بعنوان نقطه نرمی بیان می شود.
روش آزمایش براساس استاندارد(ASTM D36) به شرح زیر است:
وسایل لازم دوعدد حلقه و دوعدد رینگ و بشر شیشه ای و یک عدد دماسنج و همچنین دستگاه گرمکن کاردک و پایه های نگهدارنده حلقه و گرمکن هیتر براساس مشخصات استاندارد میباشد.
در ابتدا نمونه قیر را به دقت گرم کرده تا به حد کافی روان شود، هر از چند یکبار برای جلوگیری از بالا رفتن موضعی حرارت آن را هم بزنید. هنگام هم زدن دقت کنید تا از محبوس شدن حباب های هوا در نمونه جلوگیری شود. گرم کردن نمونه قیر برای رسیدن به دمای روان شدن نباید بیش از 110 درجه سانتیگراد بالاتر از نقطه نرمی مورد انتظار باشد.
به آرامی قیر حرارت داده شده را کمی بیش از حجم حلقه های داخل هر حلقه ریخته و سپس اجازه دهید آزمونه ها به مدت حداقل 30 دقیقه در محیط خنک شود. وقتی آزمونه ها سرد شد میتوان قیر اضافی را با کاردکی که کمی گرم شده، بردارید
دمای حمام به هنگام شروع آزمون باید 1±5 درجه سانتیگراد باشد. استفاده از آب مقطر تازه جوشیده برای اجتناب از محبوس شدن حباب های هوا در سطح آزمونه که ممکن است در نتایج تاثیر بگذارد، ضروری است.
گلوله ها و دماسنج را در جای خود قرار دهید. سپس حمام را با وسایل داخل آن با مایع پر کنید. به نحوی که ارتفاع داخل حمام 3±105 میلی متر باشد. با پنس دو گلوله فولادی را به مدت 5 دقیقه در ته حمام قرار دهید
در صورت لزوم حمام را در آب یخ قرار دهید و به مدت 15 دقیقه با وسایل داخل آن در این دما نگه دارید
سپس هر یک از گلوله ها را با پنس از ته حمام برداشته و در هر یک از هادی های گلوله قرار دهید.
حمام را از زیر حرارت دهید بطوریکه دمای نشان داده شده توسط دماسنج با نرخ یکنواخت 5 درجه سانتیگراد در دقیقه افزایش یابد.
برای هر حلقه و گلوله دمای نشان داده شده با دماسنج را در لحظه ای که قیر دور گلوله با کف صفحه برخورد میکند، ثبت کنید. اگر تفاوت بین دو دما بیش از یک درجه بود، آزمون را تکرار کنید.
دمایی که از روی دماسنج قرائت میشود را به عنوان نقطه نرمی گزارش می کنیم.