مقاومت لغزشی روسازی راه
همه ساله در اثر وقوع حوادث جاده ای تعداد زیادی تلفات بجا میماند بسیاری از این تصادفات ناشی از لغزنده بوده روسازی راه خصوصاً در شرایط بارندگی و یخبندان است.
تعیین میزان مقاومت لغزشی و یا به عبارتی تعیین میزان اصطکاک سطح روسازی راه امروز به روش های مختلفی صورت میگرد. این موضوع در شیب ها و بر سر قوس های افقی و نقاط پر حادثه از اهمیت بیشتری برخوردار میباشد. استفاده از آونگ انگلیسی بهترین و معمول ترین روش در اندازه گیری مقاومت لغزشی روسازی راه دارد.
در واقع مقاومت لغزشی ارتباط بین نیروهای عمودی و افقی ناشی از عبور چرخ وسایل نقلیه را از رویه راه تعریف میکند.
مقدار مقاومت لغزشی به عوامل مختلفی از قبیل سرعت خصوصاً در بارندگی، شیب، شعاع قوس، کیفیت لاستیک وسایل نقلیه بستگی دارد.
ولی یکی از بهترین دلیل کاهش مقاومت لغزشی در راه ها افزایش عمر رویه راه و کیفیت روسازی است که گذشت زمان موجب زوال آن میگردد.
در شرایط مطلوب مقاومت لغزشی مناسب بایستی در حالت رویه خشک و رویه بارانی و خیسی راه تقریباً یکی باشد هر چند مقاومت لغزشی راه در سرعت های مختلف تفاوت چندانی با همدیگر ندارند اما این تفاوت سرعت در شرایط بارندگی دخیل خواهد بود.
مقاوت لغزشی راه بستگی مستقیم به وضعیت رویه راه از نظر خراشیدگی و یا صیقلی شدن دانه های آسفالت و جدا شدن دانه ها و یا قیرزدگی سطح راه دارد به عبارت دیگر کیفیت رویه آسفالتی و بافت سطح آن و مشخصات سنگ دانه ها مقاومت لغزشی را جهت اصطکاک مناسب بین چرخ و سطح روسازی تعیین میکند.
مصالح شکسته شده کوهی به دلیل شکل خاص خود و زاویه دار بودن دانه ها مقاومت لغزشی و پایداری را در رویه های آسفالتی تامین میکند.
استفاده از آسفالت های متخلخل و با بافت درشت رفع قیرزدگی آسفالت و مرمت رویه راه و برفروبی به موقع و سریع راه از جمله روش های اصلاح راه های لغزنده است و موجب ایجاد اصطکاک بیشتر می شود.
محاسبه شعاع قوس ها براساس سرعت طرح از فرمول:
که ارتباط تنگاتنگی با اصطکاک جانبی راه دارد.
در این رابطه
Rmin = حداقل شعاع قوس
V= سرعت طراحی
emax = حداکثر بر بلندی (متر بر متر)
fmax = حداکثر ضریب اصطکاک جانبی رویه آسفالتی
مقاومت در برابر لغزندگی از خصوصیات مهم رویه راه است که در ارتباط با تامین ایمنی و پیشگیری از تصادفات ناشی از لغزندگی نقش موثری را دارا میباشد این خصوصیت به صورت نیرویی که به هنگام ترمزگیری در برابر سر خوردن لاستیک های وسیله نقلیه بر روی سطح خیس روسازی عمل میکند تعریف شده است.
مقاومت لغزشی از مولفه های مهم رویه راه است که با پارامتری به نام ضریب اصطکاک سنجیده می شود.
ضریب اصطکاک حاصل تقسیم نیروی افقی لازم برای کشیدن جسم به نیرویی است که بطور عمود بر سطح وارد میگردد µ=f/w
توضیح اینکه برای تعیین دقیق میزان اصطکاک و مقاومت لغزندگی از روش آونگ انگلیسی بهره برداری می شود که یک روش مناسب و دقیق در تعیین آن است میزان اصطکاک به نوع آسفالت و سنگدانه‌ها و بافت و ریزی و درشتی و میزان صیقلی بودن آن و آلودگی سطح راه، کیفیت و عمر آسفالت و دمای محیط، میزان رطوبت و یخ زدگی و فشار باد لاستیک ها و ... بستگی دارد.
ضریب اصطکاک با افزایش سرعت نسبت معکوس دارد و از سرعت 15 تا 50 کیلومتر در ساعت کاهش آن سریع و در فاصله 50 تا 100 کیلومتر در ساعت میزان کاهش آن کم می شود.
ضریب اصطکاک سطح آسفالت با میزان و وقوع تصادفات در ارتباط مستقیم قرار دارد. و نوع مصالح سنگی در تعیین ضریب اصطکاک سطح آسفالت عامل مهم و موثری تلقی می گردد این ضریب با نوع و عملکرد لاستیک خودروها قابل توجه می باشد وزن خودرو نیز عامل دیگری در میزان مقاومت در برابر لغزندگی و افزایش چسبندگی آسفالت میباشد.
براساس آئین نامه طرح هندسی راه ها مقدار ضریب اصطکاک برای سرعت های 95 کیلومتر در ساعت و شعاع قوس های 495 متر تا 250 متر 0/120 در نظر گرفته شده است اما براساس بررسی های صورت گرفته ناشی از مطالعات پیشین این مقدار برای رویه های آسفالتی تازه تا فرسوده و قیر زده بین 0/09 تا 0/08 است.
جدول ضریب اصطکاک با رویه آسفالت گرم
