الف: آسفالت گرم کارخانه ای با قیرهای امولسیونی
آسفالت های گرم با استفاده از قیرهای امولسیونی مشابه تهیه آسفالت گرم با قیرهای خالص است با تغییراتی مانند:
1- زمان مخلوط نمودن در هنگام استفاده از قیرهای امولسیونی با مصالح سنگی کمتر است.
2- مقدار دمای زمان تولید کمتر است از استفاده از قیرهای خالص در روش آسفالت گرم
3- به دلیل بخارهای ناشی از آب موجود در قیر امولسیونی سخت شدگی آن کمتر است.
4- زمان بین بارگیری و پخش آسفالت بایستی به حداقل زمان و قبل از شکست قیر امولسیون اتفاق افتد.
ب: آسفالت سرد کارخانه ای با قیرهای امولسیونی
در این روش مصالح سنگی در شرایط گرمای محیط با قیرهای امولسیونی و در کارخانه آسفالت تهیه می شوند. این نوع
آسفالت سرد را میتوان در مدت کوتاهی انبار نمود و یا پس از تولید پخش و تراکم کرد بدلیل سرد بودن این نوع آسفالت میتوان آن را با فواصل طولانی نیز حمل کرد. از این نوع آسفالت در
بلاک بیس، بیندر و توپکا استفاده کرد.
این نوع آسفالت
دوست محیط زیست بوده و ارزان قیمت تر بوده و بدلیل اینکه تجهیرات کمتری را برای تهیه آن طلب میکند مقرون به صرفه هستند.
روش های پخش آسفالت سرد مانند
آسفالت گرم است. لایه های بلاک بیس را هم می توان با استفاده از ماشین آلات مخصوص پخش آسفالت، نیز پخش نمود. آسفالت سرد به ویژه مخلوط های با دانه بندی باز در مقایسه با مخلوط های آسفالتی گرم عملکرد کمتری دارند. در صورتی که آسفالت به اتو ماشین پخش آسفالت یا پاره شدگی سطح اتفاق بیفتد، میتوان مشکل را در کارخانه با تنظیم زمان اختلاط، نسبت امولسیون به آب با میزان آنها بر طرف نمود. معمولاً گرم کردن اتو ماشین پخش آسفالت مشکل را حل نمی کند، اما ممکن است چرب کردن آن با گازوئیل به کاهش این مشکل کمک نماید.
آسفالت سرد را میتوان در لایه هایی به ضخامت ۷۵ میلیمتر یا بیشتر با توجه به اندازه درشترین دانه سنگی اجرا نمود، اما متراکم نمودن و عمل آوری قشرهای به ضخامت ۵۰ تا ۷۵ میلیمتر خیلی سریعتر انجام می گیرد. گاهی اوقات برای عمل آوری مخلوط آسفالت سرد با ضخامت زیاد، مخلوط های آسفالتی هوا داده می شود. بنابراین امکان دارد اجرای لایه های با ضخامت زیاد به غیر یکنواختی مخلوط اجرا شده منجر شود. شکست امولسیون قیری مخلوط های آسفالتی سرد با دانه بندی باز معمولاً هنگامی که مخلوط آسفالتی پخش می شود، انجام می گیرد. برای مخلوط های
آسفالتی سرد با دانه بندی پیوسته بر خلاف مخلوط های با دانه بندی باز شکست امولسیون قیری مدت زمانی پس از ریختن و پخش آن مخلوط اتفاق می افتد. همچنین به علت اینکه مقدار آب زیادی برای مخلوط کردن در مخلوط های آسفالتی با دانه بندی پیوسته استفاده می شود، عملیات غلتک زنی تا کسب پایداری کافی مخلوط آسفالتی به تأخیر می افتد. هر چه آب سریعتر از مخلوط جدا شود، می توان مخلوط را زودتر متراکم نمود. بنابراین استفاده از مقدار اندکی سیمان پرتلند در مخلوط، باعث افزایش سرعت عمل آوری آن خواهد شد. برای غلتک زنی اولیه مخلوط های آسفالتی سرد با دانه بندی باز، غلتک های چرخ فولادی و برای مخلوط های آسفالتی سرد با دانه بندی پیوسته، غلتک های ویبره یا چرخ لاستیکی استفاده می شود.
باید به این نکته توجه نمود که غلتک زنی به صورت زیاد با غلتک های ویبره در مخلوط های آسفالتی با دانه بندی پیوسته، موجب جابجایی قیر و آب در آن می گردد. برای غلتک زنی در وسط اجرا می توان از غلتک های چرخ لاستیکی یا چرخ فولادی استفاده نمود، معمولاً از غلتک های چرخ فولادی برای غلتک زنی پایانی استفاده می گردد. قبل از غلتک زنی اولیه مخلوط های آسفالتی سرد با دانه بندی باز، مقدار کمی مصالح پرکننده در حدود ۳ تا ۵ کیلوگرم در متر مربع روی سطح روسازی به طور یکنواخت اجرا می شود. این مصالح سنگی ممکن است ماسه درشت خشک با مصالح ردشده از الک شماره ۱۰( ۲میلیمتر) ناشی از تولید مصالح سنگی با دانه بندی باز اولیه باشد. مصالح سنگی پر کننده مانع از جدا شدن مخلوط آسفالتی در اثر آمد و شد و با غلتک زنی بعدی خواهد گردید.
نکات احتیاطی در اجرای آسفالت سرد کارخانه ای
• آسفالت سرد با دانه بندی پیوسته با
قیرهای امولسیونی معمولاً در حین اجرا در مقابل آب مقاوم می باشند. اما در هنگام بارندگی قبل از تراکم نمودن و عمل آمدن این مخلوط ها، باید از رفت و آمد وسایل نقلیه تا قبل از عمل آمدن اطمینان از تراکم لازم جلوگیری بعمل آورد.
• مقدار آب برای مخلوط نمودن باید به اندازه ای باشد که فقط
امولسیون قیری به طور یکنواخت پراکنده و کارآیی مناسب را تامین نماید. مصرف بیش از اندازه آب ممکن است باعث تأخیر در عمل آمدن و عملیات غلتک زنی شود.
• زمان مخلوط کردن باید به مقداری باشد تا امولسیون قیری به طور یکنواخت در مخلوط ها پراکنده شود. مخلوط کردن به مدت زیاد ممکن است موجب لخت شدگی مصالح سنگی از امولسیون و یا شکست امولسیون قیری گردد.
• برای سریعتر عمل آمدن مخلوط های آسفالت سرد امولسیون قیری در چندین لایه نازک اجرا می گردد.
• سطوح مخلوط های آسفالت سرد امولسیونی را نباید خیلی زود آببندی کرد. به دلیل اینکه آب داخل آن حبس می شود و دچار مشکل می گردد.
• در صورتیکه در اثر آمد و شد، شن زدگی رویه راه پیش آید، باید برای جلوگیری از خسارت بیشتر رویه هرچه زودتر مصالح کنده شده از سطح راه زدوده شود. اگر مقدار شن در حال افزایش باشد، برای احیای سطح میتوان پوشش نازکی از 15 درصد امولسیون قیری و ۸۵ درصد آب استفاده نمود.
مشخص کردن نوع و گروه امولسیون قیری که باید مورد استفاده قرار گیرد، ساخت مخلوط های آزمایشی با مصالح سنگی مصرفی در پروژه در آزمایشگاه است. نوع امولسیون قیری مصرفی در آسفالت سرد به خصوصیات مصالح سنگی، شرایط جوی، نوع روسازی و نوع ماشین آلات مورد استفاده بستگی دارد. معمولاً CMS-2h,CMS- 2, HFMS-2h , HFMS-2 , MS-2h , MS-2 و CMS-2 برای آسفالت های سرد مخلوط در محل با مصالح سنگی با دانه بندی باز استفاده می شود. درجه حرارت پخش امولسیون های قیری در ساخت آسفالت های
سرد در محدوده ۲۰ تا ۷۰ درجه سانتیگراد می باشد.
ج: آسفالت سرد مخلوط در محل با قیرهای امولسیونی
قبل از اجرای آسفالت سرد مخلوط در محل باید سطح راه از هرگونه آلودگی و دانه های لق و کنده شده پاک شده و ناهمواری های آن برطرف شود، سپس سطح به مقدار لازم متراکم شود. اگر آسفالت سرد مخلوط در محل بر روی رویه شنی اجرا شود، باید سطح راه، قبلاً
اندود نفوذی و چنانچه آسفالت سرد مخلوط در محل روی رویه آسفالتی اجرا شود، باید قبل از پخش آسفالت سرد مخلوط در محل، سطح راه،
اندود سطحی شود .در این روش مصالح سنگی آسفالت سرد معمولاً در ابتدا مصالح موجود در سطح راه یا مصالحی است که به محل مصرف حمل و به مقدار لازم در سطح آماده شده راه ریسه یا کپه میشود. اندازه ريسه و با فاصله کوپه های مصالح سنگی باید به گونه ای باشد که بتوان مقدار امولسیون قیری که روی آن پخش می گردد را تعیین نمود. تا بتوان ضخامت مورد نیاز را در طول راه پس از اختلاط با امولسیون قیری و پخش آسفالت سرد مخلوط در محل بدست آورد. در مواردی که از مصالح سنگی موجود در سطح راه برای ساختن آسفالت سرد مخلوط در محل استفاده می شود، ابتدا باید سطح راه تا عمق حداکثر ۲۵ درصد بیشتر از ضخامت آسفالت موردنظر شخم زده شود. عرض آن باید 0/6 متر از طرفین لبه عرض آسفالت اضافه تر باشد. سپس مصالح شخم زده شده به خوبی مخلوط می شوند تا مصالح یکنواختی حاصل گردد. ذرات درشت مصالح سنگی با اندازه بیش از 6/3سانتیمتر (2/5 اینچ) از سطح راه برداشته شوند. هرگاه مقدار مصالح سنگی برای ساختن آسفالت سرد مخلوط در محل به اندازه کافی نباشد، باید به آن مقدار لازم مصالح سنگی اضافه و به خوبی مخلوط شود تا دانه بندی مخلوط مصالح سنگی منطبق با دانه بندی موردنظر مصالح سنگی آسفالت سرد مخلوط در محل گردد. امولسیون قیری مورد نیاز با دستگاه قیرپاش روی مصالح سنگی پاشیده میشود. برای تعیین مقدار امولسیون قیری اول باید حجم مصالح سنگی کپه شده یا ریسه شده در هر متر طول راه تعیین گردد. سپس با توجه به حجم مصالح سنگی ریسه شده، درصد امولسیون قیری برای هر متر طول راه و سرعت حرکت ماشین قیرپاش مشخص و تنظیم شود.
در این روش مانند روش بند "ب" است با این تفاوت که کارخانه ای وجود ندارد و مصالح سنگی بر روی سطح راه ریسه شده و یا در کنار آن دپو میشود سپس قیر امولسیونی بر روی آن پاشیده شده و به کمک دستگاه های راهسازی از قبیل لودر و گریدر مخلوط میگردند استفاده از این روش برای راه های فرعی با ترافیک کم و روستایی مناسب است. لازم به ذکر است مانند دو روش فوق مصالح سنگی باید از مشخصات فنی مناسب برخوردار باشد.
بیشتر بخوانید در مقاله های زیر:
امولسیون های قیری و اجزاء تشکیل دهنده امولسیون