روسازی

روسازی راه باید از شرایط لازم در برابر تغییرات جوی برخوردار بوده و توانایی لازم را جهت عبور چرخ وسایل نقلیه از خود نشان دهد. بطوریکه موجب شکست برش و ایجاد تغییر شکل های موقت یا دائمی بیش از انداره نگردد.

روسازی راه و فرودگاه از نظر انتخاب مصالح به کار رفته و لایه های مختلف به سه دسته تقسیم بندی می گردند:

در این روسازی رویه راه از بتن ساخته میشود. مقاومت فشاری و کششی روسازی بتنی زیاد است و میتواند بار ترافیکی را بدون تغییر شکل زیاد صفحه بتنی به سطح گسترده ای از خاک بستر منتقل کند. موضوع روسازی بتن آسفالتی در این جا مورد بحث این مقاله نمیباشد.

ترکیبی است از دو نوع روسازی آسفالتی و بتنی که یکی قابل انعطاف بوده و دیگری سخت و صلب است این نوع روسازی اغلب در فرودگاه ها مورد استفاده قرار میگیرد. بطوریکه که بتن را بر روی قشر آسفالت قرار میدهند و این رویه سخت و رویه زیرین آن شرایط مناسبی را جهت عبور و ضربه چرخ هواپیما فراهم می آورد. این نوع روسازی هم مورد بحث این گزارش نیست.

همانطور که اشاره شد روسازی آسفالتی و یا انعطاف پذیر دارای لایه های مختلفی است که بر حسب میزان و نوع ترافیک عبوری از مسیر و نوع مصالح سنگی در دسترس و شرایط جوی منطقه و بودجه موجود انواع ضخامت آن از تفاوت هایی برخوردار هستند.

قشرهای آسفالتی آخرین قشر در سازه راه است که بر روی اساس اجرا میشود و در برخورد مستقیم با چرخ وسایل نقلیه عبوری قرار دارد. این لایه بار ناشی از عبور چرخ وسایل نقلیه را تحمل کرده و باید از شرایط لازم در مقابل عوامل جوی برخوردار باشد.

از نظر کلی لایه های روسازی آسفالتی شامل دو نوع آسفالت بیندر و توپکا میباشد. امروزه لایه بیندر در یک لایه و یا دو لایه در راه ها اجرا میگردد و لایه توپکا بعنوان آخرین سطح راه معمولاً در یک لایه اجرا میشود.

در خصوص ارتباط قشر آسفالتی با لایه های زیرین روسازی (بیس، ساب بیس) تا زمانی که میزان تنش های ناشی از کشش افقی در لایه های زیر قشر آسفالتی با مقاومت کششی مصالح برابر باشد به لایه رویه آسیبی وارد نخواهد شد اما در صورتیکه این تنش ها بیش از مقاومت کشش لایه های زیرین شود در این صورت سطح رویه آسفالتی دچار ترک خوردگی می شود که این موضوع سبب گسترده شده ترک ها و در نتیجه تخریب رویه آسفالتی خواهد شد.

قبل از اجرای لایه بیندر بایستی به کمک یک لایه نفوذی یا پریمکت (Primecoat) شرایط را برای آن فراهم نمود این لایه از قیر مایعی با کندروانی کم و یا متوسط بر روی لایه اساس اجرا میگردد هدف از اجرای این لایه آماده کردن سطح شنی جاده برای اجرای آسفالت اعم از آسفالت گرم و یا سرد میباشد.

در لایه پریمکت از قیرهای CSS1 و یا CSS-1h استفاده میشود. اختلاف بین این دو نوع قیر دیرشکن در درجه نفوذ آنها است. استفاده از CSS1 این درجه نفوذ بیت 100 تا 200 بوده در صورتیکه از قیر دیرشکن CSS-1h استفاده شود این درجه نفوذ بین 40 تا 90 در نوسان است برای بهره برداری هر چه بیشتر از اجرای پریمکت با قیر امولسیونی ضرورت دارد از بین با دانه بندی باز استفاده شود که دارای تخلخل است در صورت استفاده از بیس با دانه بندی بسته و دارای ریزدانه انتظارات لازم از اجرای پریمکت حاصل نخواهد شد. 

جهت اجرای هرگونه آسفالت بر روی آسفالت قبلی و یا قدیمی بایستی سطح آسفالت با قیر اندود شود تا چسبندگی لازم بین دو لایه فراهم آید. به این لایه اندود سطحی تک کت (Tack coat) میگویند و باعث میشود چسبندگی و پیوستگی با لایه آسفالتی جدید فراهم شود.

برای اجرای لایه قیری تک کت از قیرهای امولسیونی زودشکن استفاده میشود قیرهای امولسیونی CRS-1 و CRS-2  برای آن توصیه میگردد.